Қазақтың ұлттық киімдері
А. К. Құрманалиева, № 124 арнайы мектептің қазақ тілі пәнінің мұғалімі
Сабақтың тақырыбы: «Ұлттық киімдер» қорытынды сабақ
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты:
Оқушылардың қазақтың ұлттық киімдері туралы алған мағлұматтарын естеріне түсіре отырып, білімдерін бекіту.
Дамытушылық мақсаты:
Сауатты жазуға, дұрыс сөйлеуге, өз бетімен жұмыс істеуге үйрету, сөздік қорын дамыту және қазақ тілінде еркін сөйлей білу әрекеттерін жетілдіру.
Тәрбиелік мәні:
Мемлекеттік тілді құрметтеуге, отансүйгіштікке, адамгершілікке, әдептілікке тәрбиелеу. Қазақ тілі мен әдебиеті, тарихы, салт-дәстүрі, мен өнеріне қызығушылықтарын арттыру.
Грамматика: Фонетикалық талдау, сөздерді жіктеу, сөйлем талдау.
Сабақтың өтілу түрі:
Интерактивті сабақ, қорытынды сабақ, сайыссабақ.
Оқыту әдісі:
Сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу
Пәнаралық байланыс:
Орыс тілі, әдебиет, тарих, этнография
Көрнекіліктері:
Интерактивті тақтада бейнеленген әр ұлттың ұлттық киімдері, қазақтың ұлттық киімдері (шапан, камзол, сәукеле, тұмақ т.б) және қазақтың ұлттық киімдеріне жасалған буклет, дидактикалык карточкалар.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
Амандасу, түгендеу
Сабақты әнұранды орындаумен бастау.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
- Балалар, бүгінгі сабағымызда біз ұлттық киімдерді қайталаймыз.
Бүгінгі сабақтың мақсаты алған мағлұматтарымызды есімізге түсіре отырып, білімімізді бекіту, дұрыс сөйлеуге, өз бетімен жұмыс істеуге үйрену және сөздік қорымызды дамыту.
Үй тапсырмасын сұрау.
Қазақ халқының салт-дәстүрінен шағын көрініс
(Оқушылар өздері қазақтың салт-дәстүрлеріне шағын көрініс дайындайды. Мысалы «Құда түсу», «Беташар»)
Еске түсіру:
Интерактивті тақтадан өткен тақырып бойынша слайд арқылы қазақтың ұлттық киімдеріннің суреттерін көрсету. (жай музыка қойылады)
Меңгерген сөздерді қайталау,: Мұғалім бір рет өзі оқып береді. Екінші рет оқушылар мұғаліммен бірге қайталап оқиды. Үшінші рет оқушылар өздері тізбектеп оқиды.
1. СӘУКЕЛЕ
2. КИМЕШЕК
3. ҮКІЛІ ТАҚИЯ
4. БӨРІК, ТЫМАҚ
5. КӨЙЛЕК
6. КАМЗОЛ
7. ШАПАН
8. ТОН
9. ӘШЕКЕЙ, БҰЙЫМ
10. МӘСІ
Сыныпты екі топқа бөліну арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын, белсенділігін көтеру.
- Балалар, сабағымызды екі топқа бөлініп, сайыс ретінде жүргізейік.
А) тобы *алғырлар*
Б) тобы *білгірлер*
Оқушыларды 1 кезеңнің тапсырмаларымен таныстыру.
. Интерактивті тақтадан тапсырманы көрсету. (Дәптерге жазбаша орындау).
1. Сөйлемді толықтырыңдар және аяқтаңдар.
А) Қазақ халқы _демі б_йымдар ...
К_мешекті .... киген
Мәс_ аяқ ...
Б) Б_рік және үк_лі тақия...
Шапанды ою- _рнекпен ....
С_укеле өте ...
2. Сөзге фонетикалық талдау жаса, қанша буыннан тұратынын көрсет.
А) шапан, кимешек, бөрік
Б) сәукеле, камзол, үкілі тақия
3. Сөздерді тәуелдеу
А) мәсі, әшекей
Б) тон, бұйым
- Өте жақсы балалар, сендер 1 кезеңде грамматикалық білімдеріңді қандай деңгейде меңгергендеріңді көрсеттіңдер.
2 кезеңнің тапсырмасы
Мәтін бойынша сұрақтар дайындаңдар. Кім көп сұрақ қояды және жауап береді. (Интерактивті тақтада мәтін көрсетіледі.)
Қазақ халқының ұлттық киімдері
Қазақ халқы ұлттық киімдерін сәндеп тіккен. Киімдері ашық түсті болған.
Көйлектері ұзын жеңді, етектері кең, желбіректер тігілген.Камзол, шапандарын ою-өрнекпен безендірген. Бас киімдері: үкілі тақия, сәукеле, бөрік, тымақ. Әжелер бастарына кимешек киген. Зергерлік бұйымдардан білезік, алқа, сырға, шопы таққан. Қазақ халқының ұлттық киімдері өте сәнді және көрікті.
- Ал , жақсы балалар сұраққа бәріміз жақсы жауап бердік. Мәтінмен бәріміз жұмыс істедік. Енді суретпен жұмыс істей аламыз ба?
- Олай болса топбасы ортаға шықсын.
(интерактивті тақтада сурет бейнеленеді)
Топбасы сайысының тапсырмасы
А) Мына суреттерге қарап әңгіме құраңдар
Интерактивті тақтада қазақтың ұлттық киімін киген ер жігіттің киімі және қыз бала бейнеленген.
- Өте тамаша, сендердің суретпен де жақсы жұмыс істей алатындарыңа көзіміз жетті. Олай болса, жаңа сөздермен де солай жақсы жұмыс істей алатындарыңды байқайық.
Сабақты бекіту: Сөздерді меңгергенін пысықтау.
«Сөзтізбек» ойынын ойнау. Ойынның шарты: Бірінші оқушы сөздің біреуін айтады, жанындағы оқушы екіншісін атайды, үшіншісі тағы бір сөзді айтып жалғастырыла береді.
Доппен ойын.
-Ортаға төрт бала шығады (әр топтан екі-екі баладан).
Ойынның шарты: Мұғалім осы тақырыпқа байланысты сөздерді атаса, оқушылар допты тосулары қажет, ал басқа сөз атаса допты қайта лақтырулары керек.
Қалған оқушылар, дұрыс-бұрыстығын қадағалап отырады. Мысалы:
1. шапан – жаңа сөз
2. жиде – жаңа сөз емес
3. орамал
4. камзол
5. үкілі тақия
6. бөрік
7. сым
8. шалбар
9. кимешек
10. мәсі
11. белдік
12. көйлек
13. халат
14. сәукеле
15. тұмақ
16. тон
Үйге тапсырма.
-Ұлттық киімдерге буклет немесе өздеріңе ұнаған ұлттық киімге сурет салып келу.
